Endodonti Giriş Kavitesi Prensipleri Nelerdir? Endodontide Giriş Kavitesi Şekilleri Nelerdir?

Kök kanal tedavisi, bakterileri, onların toksinlerini ve metabolitlerini, iltihaplı ve nekrotik dokuyu ve kalıntıları kök kanal sisteminden uzaklaştıran biyolojik bir işlemdir. Başarılı endodontik tedavinin başlangıcı ise iyi bir giriş kavitesi açılmasıdır.

 Endodonti Giriş Kavitesi

 “Temizleme, şekillendirme ve doldurma” amacıyla kök kanal sistemine erişim sağlamak için oluşturulan boşluğa giriş kavitesi denir. Giriş kavitesinin hazırlanması, cerrahi olmayan kök kanal tedavisinin ilk ve en önemli kısmıdır. İyi endodontik tedavi sonuçları iyi tasarlanmış bir çözüm gerektirir.

 Erişim boşluğunun hazırlanması önemlidir. Uygun kavite hazırlığı yapılmadan kullanılan ekipman ve malzemeler ile son derece karmaşık ve değişken kök kanal sistemine doğru şekilde yerleştirmek ve ilerlemek zor olacaktır. Endodonti giriş kavitesi prensipleri nelerdir? denildiğinde erişim boşluğu tüpün ağzına engelsiz erişim sağlamalı ve foramenlerin apikal konumlandırılmasına izin vermelidir. Rahat giriş sağlanır ve pulpa içeriği kanaldan çıkarılır.

 İdeal bir giriş kavitesinin en önemli prensibi tüm çürük ve defektlerin ortadan kaldırılmasıdır. Restorasyonların kaldırılması, sağlıklı diş dokusunun korunması, tüm kök kanal girişlerinin kaldırılması, etkili temizlikten sonra kanalın dolumu yapılır.

 Endodonti Giriş Kavitesi Prensipleri

 Outline form, convenience form, çürük dentin ve hatalı restorasyonların kaldırılması işlemi, kavite temizliği, desteksiz diş dokusunun kaldırılması, lingual ve oklüzal yüzeylerden giriş kavitesinin hazırlanması işlemleri, endodonti giriş kavitesi prensipleri nelerdir? sorusuna verilecek cevaplardır. Tüm ön dişler için daima palatinal yüzeylerden erişim sağlanmalıdır.

 En sık yapılan hatalardan biri kavite hazırlığına diş etinden uzakta başlamaktır. İlk olarak çürük temizlenmeli sonra giriş kavitesi şekli verilmelidir.

İlk giriş, yüksek hızda ve su soğutmalı yuvarlak uçlu elmas fissür frez kullanılarak dişin uzun aksına dik olarak yapılmalıdır. Bu işlem yalnızca diş minesine nüfuz eder. Freze asla aşırı güç veya basınç uygulanmamalıdır. Daha sonra frez, ucu kesi yönünde olacak şekilde merkezi boşluk içinde döndürülür ve dişin uzun aksına paralel olarak hizalanır.

Aeratörle pulpa odasının tabanına müdahale etmek pulpa odasının anatomisini bozup komplikasyon riskini arttırmaktadır. Bulunamayan kök kanallarını yine aeratörle asla aramamak gerekir.

Yapılan çalışmalar sonucunda kanal sayısı ve kanal ağızlarını belirlemede bazı kurallar ortaya konmuştur.

1-Simetri kuralı (1): kök kanal ağızları, pulpa odasının tabanın merkezinde bir baştan diğer başa mesio-distal yönde çizilen çizgiye eşit uzaklıktadır. (Üst çene molar dişler hariç)

2-Simetri kuralı (2): kök kanal ağızları, pulpa odasının tabanın merkezinde bir baştan diğer başa mesio-distal yönde çizilen hatta dik olan hat boyunca uzanır. (Üst çene molar dişler hariç)

3-Renk değiişikliği kuralı: Pulpa odasının tabanın rengi her zaman duvarlardan daha koyudur.

4-Kök kanal ağızının konumu kuralı (1): Kök kanal ağızları daima taban ile duvarların birleşim yerinde konumlanır.

5-Kök kanal ağızının konumu kuralı (2): Kök kanal ağızları daima taban ile duvarların  birleşim açısında konumlanır.

6-Kök kanal ağızının konumu kuralı (3): Kök kanal ağızları daima kökün gelişimsel füzyon hattı bitiminde konumlanır.

Bu kurallar incelenen dişlerin %95’i için geçerlidir. Örneğin; alt çene 2.molar dişlerin %5’inde C kanallar görünmesi nedeniyle bu kurallar geçerli değildir.

İdeal bir giriş kavitesi hazırlanmasında temel prensipler:

Ø Dişlerde ilk önce çürük kısımlar temizlenir ve ilerde kırılması muhtemel kısımlarda kavite sınırlarına dahil edilir. Mevcut tüm eski restorasyonlar kaldırılmalıdır.

Ø Giriş kavitesi oklüzal yüzde pulpa boynuzlarını içermeli ve uygun genişlikte açılmalıdır.

Ø Kök kanalında apikal foramene kadar mümkün olduğunca düz ve direkt bir giriş sağlayacak genişlikte olmalıdır.

Ø Kök kanal ağızları mine sement seviyesinde aranmalıdır.

Ø Kavite tabanı tüm kanal ağızlarını içerecek genişlikte olmalı ve genel prensip olarak olması gereken kanal sayısından bir fazlası aranmalıdır.

Ø Kavite duvarları kavite tabanından oklüzal yüze doğru genişleyerek açılmalıdır.

Ø Pulpa odasına girildikten sonra özellikle kanal ağızları hizasında frez kullanılmamalıdır.

Endodontide Giriş Kavitesi Şekilleri Nelerdir?

Üst Santral Keser Diş Giriş Kavitesi

Giriş kavitesi benzer şekilde palatinal yüzün ortasında tabanı kesici kenar tepesi kök ucu tarafında olan yuvarlak köşeli üçgen şekilde açılır . Ancak üst santral , lateral, ve kanin dişlerin kanalları distale doğru hafif eğim gösterdiklerinden giriş kavitesi hafif mesiale kaydırılır ya da kaviteninmesial duvarında meyillendirme uygulanır.

Giriş kavitesine ucu yuvarlak fissurfrezlepalatinal yüzün ortasından başlanır uzun aksa 45 derecelik açıda tutularak 3-4 mm’ likfrezpreparasyonu ile pulpa odasına ulaşılır ve frez dişin uzun aksına paralel tutularak dişin uzun aksı boyunca ilerlenir. Frezi dişin uzun aksına dik açıda tutularak yapılan çalışmalarda labial yüzde basamak ve perforasyon oluşturma riski artar.

 Üst Lateral Keser Diş Giriş Kavitesi

Tek köklü ve tek kanallıdır.

Gençlerde iki pulpa boynuzu izlenir.

Giriş kavitesi santral dişteki gibidir.

Üst Kanin Diş Giriş Kavitesi

Tek kök , tek kanal tek pulpa boynuzu vardır.

Giriş kavitesi palatinal yüzün ortasında oval şekilde açılır.

Alt Santral ve Lateral Dişler Giriş Kaviteleri

Tek kök içinde %40-41 oranında çift kanala rastlanabilir. Bu durumda kanallar labial ve lingual yüzlere yakın olarak konumlanırlar. Labial kanal daha düz seyreder.

Tek kanal başlayıp ayrılma gösteren kanallarda ayrılma noktası kökün servikal üçlüsündedir.

Giriş kavitesi lingual yüzün ortasında oval şekilde açılır.

Linguale doğru yapılan genişletme ise ikinci kanalın bulunmasını kolaylaştırır.

Alt Kanin Diş Giriş Kavitesi

Tek kök ve tek kanalı bulunur. Morfolojik olarak üst kanine benzer ancak daha küçüktür.

Giriş kavitesi lingual yüzün ortasında oval şekilde açılır. Lingualdeki omuzcuk kaldırıldığında hem kanala daha düz ve rahat giriş sağlanmış olur hem de ikinci kanalların bulunması kolaylaşmış olur.

Üst 1. Küçük Azı Giriş Kavitesi

Bu dişlerde şekil , sayı ve konum sapmalarına sıkça rastlanır.%60 vakada palatinal ve bukkal olarak iki kökü ve her kökte birer kanalı bulunur.

Giriş kavitesi preparasyonuna santral oluğun merkezinden başlanır. Pulpa odasına girince frez bukko-palatinal yönde hareket ettirilerek uzun ekseni yanak damak yönünde olan oval şekilde açılır.

Üst 2. Premolar Diş Giriş Kavitesi

Tek köklü ve çoğunlukla tek kanallıdır.

Giriş kavitesi oklüzal yüzün ortasında yanak-damak doğrultusunda oval bir şekilde açılır ve tek kanal olduğunda kavitenin merkezinde kolayca bulunur.

Alt Premolar Diş Giriş Kavitesi

Çoğunlukla tek kök tek kanallıdır.

Giriş kavitesi oklüzal yüzün ortasında oval şekilde açılır.

Üst 1. Molar Diş Giriş Kavitesi

Bu dişin mesio-bukkal ,disto-buccal vepalatinal olmak üzere 3 kökü her bir kökte birer kanal bulunur. Ancak mesio-bukkal kökte apikalde birleşen ya da ayrı sonlanan çift kanala sıkça rastlanılır.

Giriş kavitesi preparasyonu santral oluğun merkezinden başlanır ve pulpa odası içten dışa doğru kaldırılır. Palatinal kanal en belirgin olan ve en kolay bulunandır. Mesio-bukkal tüberkülün bir miktar distalinde yer alır. Mesio-bukkal kanal mesio-bukkal tüberkülün altındadır. Disto-bukkal kanal ağzı ise mesio-bukkal kanal ağzının 2-3 mm distalinde ve hafif palatinal yönde yer alır.

Meziobukkal kanal tam olarak meziobukkal tüberkülün altındadır.

Üst 2. Molar Diş Giriş Kavitesi

Her birinde bir kanal bulunan iki bukkal ve bir palatinal kökü bulunur.

Giriş kavitesi kenarları eşit olmayan dörtgen gibi açılmalıdır.

Alt Molar Diş Giriş Kavitesi

Genel olarak biri mesial diğeri distalde olmak üzere 2 kökü ve mesialde 2 , distalde ise 1 kanalı vardır.

Giriş kavitesi dişin mesial yarısında köşeleri yuvarlak yamuk şeklinde açılmalıdır.

Ayrıca ‘’ C ‘’ şeklinde morfoloji gösteren 2 . molar dişler de olabilir.